Jeśli śluzówka w ustach zaczyna w jednym miejscu mrowić, swędzić i zaczerwieniać się, trzeba liczyć się z tym, że w ciągu kilkunastu godzin pojawi się w tym miejscu owrzodzenie. Afta to nawracający w przypadku wielu ludzi problem, z którym często trudno sobie poradzić. Jak leczyć afty u dzieci?

Aftę dość trudno pomylić z opryszczką czy pleśniawką. Charakterystyczną jej cechą jest jasny kolor i czerwona obwódka. Może występować w formie małej (kilka milimetrów) lub dużej (kilka centymetrów). Najczęściej spotykana jest afta na języku, policzkach i wargach, nieco rzadziej pojawia się na dziąsłach i podniebieniu. Główne objawy nadżerki to ból, szczypanie, pieczenie jamy ustnej, powiększone węzły chłonne, kłopoty z mówieniem i przyjmowaniem pokarmów, czasami również gorączka.

Przyczyny aft

Wiele osób, które regularnie cierpią z powodu owrzodzeń błony śluzowej jamy ustnej, zastanawia się, co jest tego powodem. Ważnym czynnikiem jest tu na pewno dziedziczenie – według badań istnieje niemal pewność (prawdopodobieństwo powyżej 90%), że skłonność do częstych aft rodziców zostanie przekazana ich dzieciom. Inną przyczyną może być uraz mechaniczny, noszenie aparatu nazębnego, próchnica, niska odporność, choroby (m.in. Leśniowskiego-Crohna, celiakia, zapalenie jelit, infekcje). Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że nieodpowiedni środek do mycia zębów może wywoływać afty w jamie ustnej. Chodzi tu o pasty z SLS lub fluorem, które w przypadku niektórych osób działają bardzo niekorzystnie, uszkadzając śluzówkę. Również brak witamin z grupy B lub żelaza czy cynku objawia się owrzodzeniami ust. Afty u dzieci powstają podczas ząbkowania, gdy ulegające rozpulchnieniu dziąsła są narażone na nadżerki. Rany mogą atakować również ludzi żyjących w dużym stresie, źle się odżywiających lub kobiety w fazie zmian hormonalnych.

Domowe sposoby – co na afty?

Domowe metody leczenia owrzodzeń sprawdzają się tylko w przypadku mniejszych, pojedynczych krostek, które występują maksymalnie raz na kilkanaście miesięcy. Drobna zmiana nie wymaga żadnej terapii farmakologicznej. Skuteczne okażą się tu zwykłe płyny do płukania ust czy żele apteczne (bez recepty).

U wielu osób wystarczające będą jedynie domowe, w pełni naturalne sposoby. Co na afty będzie wówczas najlepsze? Wszystkie środki o działaniu ściągającym, przeciwbólowym, antybakteryjnym i przeciwzapalnym. Wystarczy tu wymienić płukanki z naparów ziołowych (rumiankowych, szałwiowych, miętowych) oraz z roztworu solnego. Można również wykonać domowej roboty mieszankę w postaci papki do smarowania – choćby z pieprzu cayenne, proszku do pieczenia, sody oczyszczonej, tabletki aspiryny. Strzałem w dziesiątkę może okazać się użycie aloesu, propolisu, oleju kokosowego, a także okładów z lodu lub czarnej herbaty. W przypadku afty u niemowlaka można podawać wspomniane wcześniej zioła w postaci herbatek do picia, przemywać buzię gazikiem, ewentualnie zastosować lek w formie aerozolu.

Leczenie aft

Jeśli owrzodzenia są duże lub powstały całe ich skupiska, wówczas to lekarz decyduje, co na afty należy w takiej sytuacji użyć. Czasem wystarczą leki przeciwzapalne (żele, maści, tabletki), niekiedy konieczny jest antybiotyk, a dodatkowo suplementy witaminowe. Cięższe przypadki kierowane są na wypalanie za pomocą środka chemicznego lub termicznego. Wymagana jest także szczególna higiena zębów i całej jamy ustnej, ponieważ kolejne bakterie spowodują powstanie następnych aft. Posiłki powinny być jak najdelikatniejsze, podawane w przystępnej do zjedzenia formie, najlepiej płynnej lub maksymalnie rozdrobnionej.